Wszawica

Szanowni Rodzice!

To nie jest wstydliwy problem. Wszawica jest chorobą, którą można skutecznie zwalczać! Niestety, mimo osiągnięć cywilizacyjnych wciąż pojawia się w skupiskach ludzkich. Szczególnie narażone są na nią nasze dzieci. Zastosowanie się do zaleceń Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz szkolnych procedur pozwoli uniknąć rozprzestrzeniania się tej choroby w naszej szkole.

Wszawica jest chorobą zakaźną, powodowaną przez pasożyta – wesz głowową. Pasożyt ten żyje wyłącznie na owłosionej skórze głowy człowieka i żywi się jego krwią. Wielkość dorosłego owada nie przekracza 2-3mm. Larwy wszy (gnidy) mają kolor białawo-brązowy, a rozmiarem przypominają główkę szpilki. Samica składa zwykle od 6 do 8 jaj dziennie przez kolejne 20 dni. Dzięki substancji klejącej mocno przyczepiają się do skóry głowy. W ciągu 10 dni z jajeczek wylęga się larwa, która następnie przekształca się w dorosłego osobnika. Pasożyt żywi się wyłącznie krwią człowieka. W miejscu ukąszenia powstaje niewielkie zgrubienie, które swędzi i piecze. Wesz głowowa potrafi jedynie pełzać, dlatego też zarazić się nią można tylko przez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Z tego też powodu, największe zagrożenie zakażeniem występuje wśród dzieci i młodzieży, które w przeciwieństwie do osób dorosłych nie zachowują wystarczającego dystansu – przytulają się głowami w trakcie zabawy, śpią obok siebie w czasie poobiedniej przerwy, pożyczają sobie nawzajem szczotki czy gumki do włosów.

Na co zwrócić uwagę, czyli objawy wszawicy:

• Swędzenie i zaczerwienie skóry głowy – szczególnie na linii włosów.

• Częste drapanie głowy, uczucie pieczenia.

• Grudki na skórze głowy (strupki od ukąszeń).

• Szarobiałe kuleczki (gnidy) o wielkości około 1 mm widoczne u nasady włosów, które nie dają się strząsnąć – najczęściej na karku, skroniach, za uszami.

• Przeczosy, czyli ranki powstające na skutek drapania się.

Co robić, jeśli na głowie dziecka pojawiły się wszy i/lub gnidy:

• Poinformować wychowawcę, pielęgniarkę szkolną lub bezpośrednio dyrektora szkoły/placówki o wszawicy zauważonej u dziecka.

• Zastosować dziecku kurację dostępnymi w aptekach środkami przeciwko wszom. Należy dostosować się do zaleceń podanych przez producenta.

• Kurację należy także zastosować u pozostałych członków rodziny (z wyjątkiem dzieci do lat 3).

• Po 7–10 dniach należy powtórzyć kurację preparatem przeciwko wszom.

• Wyprać bieliznę pościelową, ręczniki, czapki, szaliki, poduszki, nakrycia na łóżka w temperaturze 60 st. C. Wszy i gnidy giną przy temperaturze 53,5 st.

• Wszystkie grzebienie, szczotki i przedmioty służące do pielęgnacji włosów (a także gumki, spinki, opaski) dokładnie myć w gorącej wodzie z detergentem.

• Odzież, zabawki i inne przedmioty, których nie można wyprać, należy zamknąć co najmniej na 2 tygodnie w szczelnej torbie foliowej. Po tym czasie wszy i gnidy zginą. Następnie przedmioty te należy dokładnie wytrzepać.

• Poinformować rodziców dzieci, z którym stykało się dziecko poza szkołą/placówką, że doszło do zarażenia. Nie należy: golić dziecku głowy, stosować preparatów dla zwierząt, krzyczeć na dziecko, wyśmiewać się z niego lub piętnować, szukać winnych, ukrywać choroby. Jak postępować, aby chronić dziecko przed zarażeniem wszami:

• Czesać i szczotkować dokładnie włosy dziecka.

• Myć dziecku głowę co najmniej dwa, trzy razy w tygodniu.

• Uczyć je, aby nie pożyczało przyborów higienicznych (grzebieni, szczotek).

• Uczyć je korzystania tylko ze swoich ręczników.

• Przypominać mu, aby nie korzystało z pożyczonych czapek, szalików i innych nakryć głowy.

• Związywać lub spinać dziecku długie włosy.

• Sprawdzać stan czystości głowy dziecka po pobycie na feriach, wycieczkach szkolnych itp., a także po podróżach pociągiem, samolotem, autobusem. Nie obawiajmy się mówić o wszawicy. Jeśli nie będziemy jej ukrywać, znacznie łatwiej wyeliminujemy ją z naszej szkoły/przedszkola. Pamiętajmy, nie należy piętnować osób, które uległy zarażeniu. Wszawica może zdarzyć się każdemu! Nie wstydźmy się o niej mówić.

*Na rynku dostępne są różne preparaty chemiczne i roślinne – lotiony, szampony, nalewki. Jednak nie wszystkie działają na gnidy, które są mocno przyczepione do włosów. Dlatego obok kuracji specjalistycznym środkiem można spłukać włosy 6% roztworem octu lub specjalnym preparatem silikonowym, a następnie wyczesać je gęstym grzebieniem, który pomoże odkleić jajeczka od włosów.

 Gdzie występuje wszawica?

Powszechne przekonanie, że występowanie wszy związane jest z brudem, ubóstwem oraz brakiem przestrzegania podstawowych zasad higieny, spowodowało, że temat wszawicy jest w naszym kraju tematem tabu. A fakty są takie, że wszawica od zawsze, występuje na całym świecie. Problem dotyczy wszystkich kontynentów, stref klimatycznych i populacji. Wszawica głowowa częściej dotyczy dzieci niż osób dorosłych. Rozprzestrzenianiu się zakażenia sprzyjają duże skupiska ludzkie, a możliwości jej przenoszenia są bardzo różnorodne. Wszawicą można zarazić się w przedszkolach, szkołach, na koloniach i obozach organizowanych dla dzieci i młodzieży, przez pożyczanie czapek, szalików czy wspólne korzystanie z grzebieni.   

Jak zapobiegać wszawicy?

• Podstawowa odpowiedzialność za wykrycie wszawicy, leczenie i zapobieganie jej spoczywa na rodzicach, ponieważ w większości przedszkoli i szkół nie sprawdza sie włosów dzieci.
• Bez regularnej kontroli rodzice dowiadują się o istnieniu wszawicy średnio kilka tygodni od jej wystąpienia.  Dzieje się tak dlatego, że wszy trudno zauważyć. Są one niewielkich rozmiarów (2-3 mm), szybko się poruszają i mają zdolność dostosowania swojego zabarwienia do koloru włosów. Gnidy są jeszcze mniejsze (1 mm) i zazwyczaj mocno przytwierdzone do nasady włosów.
• Należy regularnie sprawdzać głowę swojego dziecka! Niech stanie się to częścią higieny osobistej. Najważniejsze, aby nie było to stresujące ani dla rodziców ani dla dzieci. Profilaktyczna kontrola włosów dzieci jest bardzo ważna.
• Jeżeli znalezione zostaną  żywe wszy u jednego z domowników, sprawdzić trzeba głowy pozostałych członków rodziny. Dzięki temu nie dojdzie do rozprzestrzeniania sie wszawicy.
• Jeśli w trakcie sprawdzania głowy zostanie znaleziona żywa wesz i od razu zastosowane leczenie dziecko może nadal chodzić do przedszkola czy szkoły. Należy  jednak uprzedzić aby unikało bezpośredniego kantaktu głowy z głowami innych dzieci.
• Aby uniknąć rozprzedstrzeniania się wszawicy w przedszkolu czy szkole warto uprzedzić wychowawcę o wystapieniu infekcji.
• W walce z wszawicą zastosuj produkty o udokumentowanej skuteczności i bezpieczeństwie.

 Jak rozpoznać wszy u dzieci?

• Najbardziej charakterystycznym objawem wszawicy jest świąd. Gdy nasze dziecko nieustannie drapie się po głowie, należy niezwłocznie skontrolować skórę głowy i włosy dziecka.
• Gnidy (jaja wszy) występują zwykle u nasady włosów, mają biały kolor i przypominają łupież (w przeciwieństwie do łupieżu nie da się ich łatwo usunąć). Wszy występują najczęściej za uszami i z tyłu głowy tuż nad karkiem.
• Dorosłe osobniki widoczne są gołym okiem. Ponieważ odnóży nie widać, wyglądają jak „ziarenka sezamu”.

• Jeżeli stwierdzimy lub tylko podejrzewamy u dziecka wszawicę, powinniśmy niezwłocznie przejrzeć głowy pozostałych domowników i skontaktować się z farmaceutą lub lekarzem.

 Jak leczyć?

Wszawicę można wyleczyć. W tym celu należy:

• Ściśle trzymać się zaleceń lekarza/ farmaceuty.
• Sprawdzić czy zakupiony specyfik jest bezpieczny dla dzieci.
• Zapytać farmaceutę, czy produkt nie powoduje alergii i nie drażni skóry głowy.
• Zastosować odpowiedni preparat, który pomoże skutecznie a zarazem bezpiecznie wyeliminować chorobę.
• Pamiętać, że każde leczenie trzeba powtórzyć po 7-8 dniach, aby mieć pewność, że nie nastąpi nawrót wszawicy.

Dodatkowo warto wiedzieć, że:

• Wesz głowowa nie potrafi przeżyć bez swojego żywiciela – człowieka, dlatego też odkażanie domu lub mieszkania nie jest konieczne.
• Wesz głowowa nie bytuje na zwierzętach domowych (pies, kot), dlatego nie musisz przeglądać sierści zwierząt w obawie, że mogą być przyczyną zakażenia.
• Wszy nie skaczą, nie pływają i dlatego do zakażenia może dojść jedynie przez bezpośredni kontakt głowy z głową.
• Problem dotyczy w równym stopniu chłopców i dziewczynek. Wiadomo, jednak, że dzieci z dłuższymi włosami łatwiej mogą zostać zainfekowane.
• Należy sprawdzać głowę dziecka raz na 2 tygodnie oraz po każdym powrocie dziecka z wakacji lub wycieczek szkolnych.